Głosowanie w lokalach wyborczych w przypadku referendum lokalnego jest prostą sprawą, jeżeli tylko spełniamy wszystkie wymogi, o których piszemy w innym artykule. Co jednak jeżeli nie będziemy mogli udać się do lokalu, a będziemy jednak chcieli oddać swój głos? Czy dysponujemy takimi samymi możliwościami, jak w przypadku wyborów?
Referendum w nietypowych miejscach: głosowanie w szpitalach i zakładach karnych
W kontekście „nietypowych” obwodów w odniesieniu do wyborów najczęściej wspomina się o szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych oraz aresztach śledczych. Również w przypadku referendum lokalnego osoby w nich przebywające mają prawo oddać swój głos. W jednostkach tych tworzy się w takiej sytuacji obwody wyborcze, w których zagłosować będą mogły przebywające w nich osoby. Są to tzw. obwody odrębne, w odróżnieniu od obwodów stałych. Regulują to artykuł 54 ustęp 1 i 2 ustawy o referendum lokalnym oraz przepisy kodeksu wyborczego. Pamiętajmy jednak, że w tej sytuacji są na potrzeby referendum umieszczane w spisie wyborców w tych obwodach, natomiast nie widnieją w tym kontekście na spisach wyborców w miejscu swojego zamieszkania. W przeciwieństwie jednak do wyborów w przypadku referendum lokalnego obwody odrębne nie są tworzone w domach studenckich.
Czy w referendum lokalnym można głosować korespondencyjnie?
W największym możliwym skrócie: tak. Dotyczy to osób niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W czasie pandemii natomiast istotna była/może być dla nas inna przesłanka, otóż w głosowaniu korespondencyjnym może także wziąć udział osoba podlegająca w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Tu jednak trzeba spełnić dodatkowy warunek: mieć ukończone 60 lat.
Zamiar takiego głosowania należy oczywiście zgłosić, podając swoje dokładne dane, w tym PESEL, informację o tym w jakim referendum chcemy oddać głos, adres na jaki ma zostać dostarczony pakiet referendalny, a także numer telefonu. Pomyślano tutaj również o osobach niewidomych: można zgłosić potrzebę przesłania nakładki napisanej alfabetem Braille’a. Istotny jest moment odebrania pakietu referendalnego: może on zostać dostarczony tylko i wyłącznie do rąk własnych po sprawdzeniu dokumentu potwierdzającego tożsamość, przy czym dzieje się to nie później, niż na 7 dni przed referendum. Kolejna ważna kwestia: do karty do głosowania należy dołączyć oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, zaś sama koperta musi zostać zaklejona.
Czy w referendum lokalnym można głosować przez pełnomocnika?
W referendum lokalnym można również oddać głos za pośrednictwem pełnomocnika. Mogą z tego skorzystać osoby niepełnosprawne w rozumieniu wspomnianej powyżej ustawy lub te, które najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat. Trzeba jednak pamiętać o pewnych wymogach co do pełnomocników. Przede wszystkim muszą oni być wpisani do rejestru wyborców (o jego znaczeniu piszemy tutaj) w gminie lub mieście, w którym będzie miało miejsce referendum. Nie mogą również pełnić funkcji członka komisji a nawet męża zaufania w obwodzie, w którym głosowałaby osoba udzielająca pełnomocnictwa. Generalnie każdy może być pełnomocnikiem tylko jednej osoby. Może być ich jednak dwie, jeżeli przynajmniej jedna z nich należy do najbliższej rodziny (jako wstępny, zstępny, małżonek, siostra, brat), ale także jeżeli dana osoba znajduje się pod opieką lub kuratelą pełnomocnika.
Tekst: Herbert Gnaś
Fot. The Green Party of Ireland Comhaontas Glas, flickr. com