Komfortowe, spełniające współczesne standardy obsługi podróżnych, a także przebudowane z dbałością o detale i historyczny charakter – takie są dworce w Kątach Wrocławskich
i Smolcu, które dziś zostały otwarte dla podróżnych.
Przebudowa obydwóch dworców rozpoczęła się jesienią 2019 roku. W niecałe półtora roku obiekty oraz ich najbliższe otoczenie przeszyły kompletną metamorfozę z poszanowaniem ich zabytkowej architektury. Renowacji poddano elewacje budynków wraz detalami architektonicznymi, które podkreśliły nowe iluminacje. Prace zostały wykonane z dbałością o szczegóły. Na pochodzącym
z 1920 roku dworcu w Kątach Wrocławskich, po przeprowadzonych badaniach konserwatorskich, przywrócono oryginalną kolorystkę elewacji oraz stolarki okiennej i drzwiowej. Nie było to łatwe zadanie z uwagi na wielokrotne przemalowania. Ostatecznie ściany elewacji pomalowano na kolor jasnozielony, któremu towarzyszą białe sztukaterie oraz ciemnobrązowa stolarka okienna
i drzwiowa. Podczas renowacji dworca poddano rekonstrukcji dwa drewniane wiatrołapy zlokalizowane przy wejściach od strony peronów i miasta. Dawny blask odzyskała również ceglana elewacja pochodzącego z 1843 roku dworca w Smolcu. W czasach gdy budowano obiekt, zestawiano ją z kolorową stolarką okienną i drzwiową. Nie inaczej, co udowodniły badania stratygraficzne, było w Smolcu. Po badaniach okazało się, że pierwotnie stolarki miały barwę zieloną, co w zestawieniu z ceglaną elewacją z jasnymi spoinami tworzy naprawdę interesujące połączenie.
– Kolejne dworce zrealizowane w ramach rządowego Programu Inwestycji Dworcowych otwierają się dla podróżnych. To kolejny krok na drodze do budowy bezpiecznej, komfortowej i przewidywalnej polskiej kolei. Inwestujemy w każdym regionie naszego kraju – na inwestycjach kolejowych zyskuje także Dolny Śląsk – mówi Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury.
– Dworce w Kątach Wrocławskich i Smolcu to już dziesiąta i jedenasta zakończona inwestycja
w województwie dolnośląskim w ramach Programu Inwestycji Dworcowych PKP. Podczas przebudowy w obydwu dworcach doskonale połączono historyczne elementy architektoniczne
z rozwiązaniami zapewniającymi komfort i wysoki standard obsługi podróżnych. Cieszy również to, że budynki stacyjne w Kątach Wrocławskich i Smolcu zostały przystosowane do obsługi podróżnych, którzy mają problemy z poruszaniem się, a także że zadbano o najbliższe otoczenie tych obiektów. Jestem przekonany, że dworce w nowej odsłonie będą dobrze służyć mieszkańcom. Zwłaszcza że poza obsługą podróżnych, w niedalekiej przyszłości, dworce będą gościły ważne dla miejscowych społeczności instytucje, takie jak Gminny Dom Kultury czy Gminne Centrum Obsługi Mieszkańca – mówi Maciej Małecki, sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.
– Zakończyliśmy przebudowę dwóch kolejnych obiektów w województwie dolnośląskim. Dzięki nim historyczne dworce w Kątach Wrocławskich i Smolcu odzyskały swoje dawne piękno i stały się obiektami nowoczesnymi i spełniającymi współczesne standardy obsługi podróżnych. Co ciekawe, oba wymienione dworce są na stacjach w tej samej gminie Kąty Wrocławskie i w obu przypadkach gmina jest najemcą części nadmiarowej powierzchni odrestaurowanych obiektów. Na dworcu w Kątach będzie mieścić się Gminny Dom Kultury oraz biura Zakładu Gospodarowania Mieszkaniami, natomiast w Smolcu – posterunek Policji oraz Gminne Centrum Obsługi Mieszkańca – podkreśla Ireneusz Maślany, członek zarządu PKP S.A.
Przebudowa dworców objęła również wnętrza budynków, a także częściową zmianę ich funkcji. Najważniejszą z nich nadal jest obsługa podróżnych, stąd zadbano o przystosowanie budynków do współczesnych standardów w tym zakresie. Do dyspozycji podróżnych oddano klimatyzowanie poczekalnie oraz toalety. Są one wyposażone w ławki, kosze, gabloty z rozkładem jazdy pociągów, elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów oraz system informacji głosowej. Pozostałą przestrzeń budynków zagospodarowano we współpracy z samorządem lokalnym. Na dworcu w Kątach Wrocławskich będą mieściły się Gminny Dom Kultury oraz biura Zakładu Gospodarowania Mieszkaniami, natomiast w Smolcu – posterunek Policji oraz Gminne Centrum Obsługi Mieszkańca. Część lokali na obydwóch dworcach kolejowych została przeznaczona również na potrzeby spółek kolejowych.
Budynki dostosowano równie do obsługi osób o ograniczonej mobilności. Zlikwidowano bariery architektoniczne, zamontowano oznaczenia w alfabecie Braille’a, tablice dotykowe z planami dworców oraz ścieżki prowadzące wewnątrz obiektów oraz w ich otoczeniu. Ułatwiają one przemieszczanie się osobom niewidomym i niedowidzącym. Ważnymi elementami zakończonych inwestycji był również montaż systemów: monitoringu, kontroli dostępu, sygnalizacji włamania
i napadu oraz przeciwpożarowych.
Przy okazji przebudowy dworce stały się również bardziej ekologiczne. Zamontowano w nich nowe energooszczędne oświetlenie wraz z automatyką sterującą. W celu ograniczenia strat ciepła wykonano ocieplenie od wewnątrz budynków oraz zamontowano stolarkę okienną i drzwiową
o niskim współczynniku przenikalności ciepła. Ponadto zmieniono ogrzewanie dworców na bardziej ekologiczne, czyli gazowe. Budynki podłączono również do gminnej kanalizacji. Zespoły urządzeń
i systemów zamontowanych na dworcach są nadzorowane przy pomocy systemu BMS (Building Management System), co przyczyni się dodatkowo do optymalizacji zużycia energii elektrycznej
i wody.
Sporo zmian zaszło w otoczeniu dworców, gdzie kompleksowo przebudowano układ komunikacyjny i organizację ruchu. Wykonano również nowe nawierzchnie oraz zamontowano elementy małej architektury. Przy dworcu w Kątach Wrocławskich podróżni mogą skorzystać z 34 miejsc parkingowych (w tym 2 dla osób z niepełnosprawnościami oraz 2 dla rodzin z dziećmi) oraz miejsca postojowego typy kiss&ride, natomiast w Smolcu z 14 (w tym dla osób z niepełnosprawnościami oraz dla rodzin z dziećmi oraz 2 miejsc postojowych typu kiss&ride). Z kolei rowerzyści mogą zostawić jednoślady pod wiatami rowerowymi. W Kątach Wrocławskich zamontowano pod nią 35 stojaków rowerowych. Z kolei w Smolcu na ten cel zaadoptowano były budynek szaletów, gdzie zmieści się łącznie 30 rowerów. Ważnym elementem inwestycji było również uporządkowanie zieleni. Przy dworcu w Kątach Wrocławskich nasadzono 16 klonów, natomiast w Smolcu 7 lip drobnolistnych.
Przebudowy obu dworców w aglomeracji wrocławskiej były dofinansowane ze środków z budżetu państwa. Wartości inwestycji w Kątach Wrocławskich to 18,5 mln złotych brutto, a w Smolcu to 12,1 mln złotych brutto. Wykonawcą przebudowy dworców w Kątach Wrocławskich była firma Berger Bau Polska sp. z o.o., natomiast w Smolcu – AKBiK sp. z o.o.
Do tej pory PKP S.A., w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023,
w województwie dolnośląskim zakończyły przebudowy 11 dworców kolejowych. Obecnie prace budowlane trwają na dworcach: Wałbrzych Główny, Boguszów Gorce Zachód, Szklarska Poręba Górna, Imbramowice, Bolesławiec i Węgliniec.