Kreatywność w podejściu do architektury przestrzeni publicznej, wysokie standardy funkcjonalne i estetyczne z poszanowaniem dla historii miejsca – to właśnie za nie dworzec w Oświęcimiu otrzymał nagrodę w konkursie architektonicznym im. Stanisława Witkiewicza.
Dworzec został nagrodzony w 10. jubileuszowej edycji konkursu w kategorii architektura użyteczności publicznej. Konkurs jest organizowany przez Województwo Małopolskie we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich Oddział Kraków i ma na celu promowanie architektury wpisującej się w krajobraz Małopolski. Statuetki zostały wręczone podczas specjalnej gali, a odebrali je z rąk organizatorów przedstawiciele PKP S.A. – autor projektu, architekt Paweł Kośmicki oraz pełnomocnik zarządu ds. inwestycji, Robert Szydlik. Wyróżnienie jest o tyle istotne, iż Oświęcim to pierwszy indywidualny Innowacyjny Dworzec Systemowy realizowany w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 nagrodzony w konkursie architektonicznym. Ponadto nagrody były przyznawane za współczesne realizacje architektoniczne.
– Nagroda w konkursie architektonicznym to zawsze olbrzymi powód do dumy dla inwestora, którym w tym przypadku były Polskie Koleje Państwowe. To również potwierdzenie, że formuła Innowacyjnych Dworców Systemowych została doceniona przez architektów i innych branżowych specjalistów. Niezmiernie cieszy również fakt, że autorem projektu architektury nowego dworca w Oświęcimiu jest pracownik PKP S.A., architekt Paweł Kośmicki – mówi Ireneusz Maślany, członek zarządu PKP S.A.
– Dla mnie jako architekta to bardzo ważne wyróżnienie zawodowe i docenienie wyników pracy przez jury. Projektowanie dworca w Oświęcimiu było olbrzymim wyzwaniem, gdyż w projekcie należało połączyć walory czysto utylitarne, czyli zapewnienie wysokiego standardu obsługi podróżnych z aspektami wynikającymi ze szczególnego naznaczenia tego miejsca historią. Dodatkowo współczesny dworzec, jako wizytówka najbardziej ekologicznego środka transportu publicznego, musi być przyjazny dla środowiska i sprostać najwyższym wymaganiom w zakresie sprawności energetycznej. Jestem przekonany, że walory funkcjonalne i estetyczne dworca docenią również podróżni, którzy korzystają z niego na co dzień. To niezwykle ważny aspekt projektowania przestrzeni publicznych, a do takich właśnie należy dworzec – mówi arch. Paweł Kośmicki z PKP S.A.
Dworzec w Oświęcimiu jest jednym z około 40 Innowacyjnych Dworców Systemowych powstających w Programie Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 i jednocześnie z prawie dwustu przebudowywanych w jego ramach. Obiekt został udostępniony podróżnym w czerwcu ubiegłego roku. Dworzec architektonicznie podzielono na dwie części. Pierwsza z nich przeznaczona jest stricte do obsługi pasażerów. Mieszczą się w niej poczekalnia, ogólnodostępne toalety, przestrzeń dla opiekuna z dzieckiem, a także pomieszczenia przeznaczone na kasy biletowe. W tej części znajduje się również zaplecze biurowe przeznaczone na potrzeby Straży Ochrony Kolei.
W drugiej części, tzw. miejskiej, zlokalizowano cztery lokale komercyjne. Pawilony są przykryte zadaszeniem w formie wiaty, pod którą znajdują się ławki oraz 22 stojaki rowerowe ze stacją naprawy rowerów. Dominantą założenia architektonicznego jest wieża z podświetlanym w nocy zegarem. Ciekawym akcentem na elewacji jest poddana renowacji wielkoformatowa szklano-kamienna mozaika autorstwa Kazimierza Gąsiorowskiego, stworzona w latach 1964-65. Została ona przeniesiona z holu wyburzonego dworca w Oświęcimiu. Jej nowoczesną reinterpretacją jest mozaika kwietna, składająca się aż z 2500 roślin, znajdująca się na placu przed dworcem, która jest jednocześnie hołdem ofiarom obozu Auschwitz-Birkenau.
Przed dworcem zaaranżowano pasujący do modernistycznej bryły budynku plac składający się z dwóch części. Pierwsza, w której znajduje się mozaika, to typowy plac miejski z ławkami i przestrzenią przeznaczoną dla odpoczynku. Druga część to parking dla 81 samochodów oraz 5 motocykli lub skuterów, z wydzielonym miejscem postojowym dla rodzin z dziećmi oraz trzema miejscami dla osób z niepełnosprawnościami. Dworzec w Oświęcimiu, oprócz funkcjonalnej i estetycznej architektury docenionej w konkursie, to również obiekt przyjazny środowisku oraz osobom o ograniczonej sprawności ruchowej.
Budowa nowego dworca w Oświęcimiu kosztowała 13,5 mln złotych. Była ona finansowana ze środków własnych PKP S.A. i budżetu państwa.
