Niewielu mieszkańców zdaje sobie sprawę, jak jakość usług komunalnych i społecznych wpływa na to, jak zdrowe jest ich miasto.
Jednak gospodarka odpadami, zaopatrzenie w wodę oraz kanalizację czy liczba dzieci w żłobkach i klubach dziecięcych zdecydowanie rzutuje na dobrostan. Dlatego też obszar ten jest jednym z najistotniejszych z punktu widzenia funkcjonowania i rozwoju samorządów. Najnowsze wyniki Indeksu Zdrowych Miast pokazują, że Rzeszów, Leszno i Przemyśl, myślą o nim priorytetowo i kompleksowo odpowiadają na potrzeby mieszkańców.
Indeks Zdrowych Miast 2023 to druga edycja projektu stworzonego przez Grupę LUX MED, przy współpracy z Fundację GAP oraz Szkołą Główną Handlową w Warszawie. Ma on na celu analizę warunków życia w 66 miastach na prawach powiatu w Polsce. Jedną z ośmiu branych pod uwagę w publikacji kategorii są Usługi komunalne i społeczne.
– Zaspokojenie bieżących potrzeb mieszkańców z zakresu usług komunalnych oraz społecznych jest kluczowe dla jakości życia i zdrowia lokalnych społeczności. Absolutną podstawą jest zaopatrzenie ludności w wodę, odprowadzanie ścieków, dbanie o bezpieczeństwo czy rozwój usług z zakresu sportu i kultury. Analizując w Indeksie Zdrowych Miast te wskaźniki, chcemy wyróżnić samorządy, które najlepiej dbają o podstawę nowoczesnego społeczeństwa i stan zdrowia mieszkańców, a tym samym wskazać dobre praktyki innym – podkreśla Joanna Węgrzynowska, Menadżerka ds. ESG Grupy LUX MED.
Usługi na rzecz mieszkańców
W kategorii Usługi komunalne i społeczne zbadane analizie poddano następujące wskaźniki: liczba awarii sieci wodociągowej na jej 1 kilometr, awarie sieci kanalizacyjnej na 10 km czynnej sieci, odpady zmieszane zebrane w ciągu roku w przeliczeniu na 1 mieszkańca, ofiary utonięć ogółem, liczba samobójstw zakończonych zgonem na 100 tys. mieszkańców, przestępstwa stwierdzone przez Policję o charakterze kryminalnym, drogowym i gospodarczym na 1000 mieszkańców, liczba obiektów sportowych na 100 tys. osób w mieście, centra kultury, domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice na 10 tys. mieszkańców, czytelnicy bibliotek publicznych na 1 tys. osób, dzieci w żłobkach i klubach dziecięcych na 1 tys. dzieci w wieku do 3 lat, beneficjenci środowiskowej pomocy społecznej na 1 tys. ludności.
Zgodnie z wynikami Indeksu, obserwujemy systematyczną poprawę usług komunalnych i społecznych w polskich miastach. Poprawia się jakość wody, maleje liczba awarii sieci wodociągowej. Dodatkowo, zauważalny jest wzrost liczby dzieci w żłobkach i klubach dziecięcych, a także czytelników bibliotek miejskich.
– Poprawa jakości usług komunalnych i społecznych jest pozytywnym sygnałem dla rozwoju miast w Polsce. Niezależnie od postępów, istnieją jednak wyzwania, na które społeczeństwo i władze lokalne muszą zwrócić uwagę, aby zapewnić zrównoważony poziom jakości życia mieszkańców. Zauważalny pozostaje wzrost przestępstw kryminalnych i drogowych, stanowiący wyzwanie dla samorządów, a także większa liczba utonięć. Konieczne jest skoncentrowane działanie, zarówno w obszarze prewencji kryminalnej, jak i bezpieczeństwa wodnego, aby utrzymać trwałą poprawę poziomu życia mieszkańców – podkreśla dr Jakub Głowacki z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Rzeszów pozostaje na czele
W zestawieniu, Rzeszów ponownie został liderem w kategorii Usługi komunalne i społeczne, wyprzedzając Leszno i Przemyśl. W Rzeszowie na 10 tys. mieszkańców przypada aż 1,3 centrów kultury, domów i ośrodków kultury, klubów oraz świetlic, co jest najwyższym wynikiem osiąganym przez biorące udział w Indeksie miasta. Stolica Podkarpacia jest również dobrym przykładem promowania sportu – na 100 tysięcy osób w mieście przypada ponad 20 obiektów sportowych. W Rzeszowie odnotowano także niską liczbę awarii sieci wodociągowej.
Liderzy usług komunalnych i społecznych
Zmiany w rankingu uwidaczniają dynamikę pracy samorządów, które dokładają starań do podnoszenia poziomu życia mieszkańców. Jaworzno znalazło się w czołówce zestawienia jeśli chodzi o największą liczbę czytelników bibliotek publicznych. W tym mieście na 1000 mieszkańców 258 korzysta z usług wypożyczalni książek. Koszalin przoduje w liczbie dzieci w żłobkach i klubach dziecięcych – w tym mieście do wymienionych placówek uczęszcza aż 571 dzieci na 1000 w wieku do 3 lat. Największą liczbę beneficjentów środowiskowej pomocy społecznej znajdziemy w Przemyślu. Sukcesem może pochwalić się również Biała Podlaska, w której ilość odpadów zmieszanych zebranych w ciągu roku wyniosła jedynie 12,6 kg, w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
10 miast liderskich kategorii Usługi komunalne i społeczne
1. Rzeszów
2. Leszno
3. Przemyśl
4. Gliwice
5. Tarnobrzeg
6. Kraków
7. Skierniewice
8. Opole
9. Zamość
10. Jastrzębie-Zdrój
Raport Indeks Zdrowych Miast dostępny jest na: https://www.luxmed.pl/o-nas/dzialania-spoleczne/indeks-zdrowych-miast