Odwołanie wójta, burmistrza lub prezydenta jest możliwe w drodze referendum lokalnego. Jednakże aby je zorganizować musimy pamiętać, aby wszystko odbyło się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Istnieje szereg podstawowych warunków, które muszą zostać spełnione, aby takie referendum w ogóle mogło dojść do skutku.
Konieczne jest powiadomienie odpowiednich organów
W naszym poprzednim artykule pt. “Kto może wystąpić z inicjatywą zorganizowania odwoławczego referendum lokalnego?” opisywaliśmy kto może zainicjować referendum lokalne. Poniżej przeanalizowane zostaną zatem procedury jakie należy przeprowadzić na późniejszym etapie.
Przede wszystkim obowiązkiem inicjatorów jest powiadomienie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o zamiarze zorganizowania referendum. W kontekście organizacji referendum odwoławczego należy również pamiętać o obowiązku powiadomienia komisarza wyborczego. Jeżeli z inicjatywą zorganizowania referendum występuje grupa mieszkańców konieczne jest podanie imion i nazwisk, numerów PESEL oraz adresów zamieszkania wszystkich inicjatorów, a także wskazanie pełnomocnika, którym musi być osoba posiadająca prawo wybierania do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.
Natomiast jeżeli inicjatorem jest partia lub organizacja społeczna niezbędne jest dołączenie informacji o adresie siedziby, a także odpisu z odpowiedniego rejestru: partii lub organizacji. W momencie powiadomienia o zamiarze zorganizowania referendum inicjatorzy otrzymują pisemne potwierdzenie tego faktu. Dysponują również później możliwością zwrócenia się o informację w sprawie liczby uprawnionych do głosowania mieszkańców.
Zbieranie podpisów pod wnioskiem o przeprowadzenie referendum
Inicjator referendum lokalnego musi na własny koszt poinformować lokalną opinię publiczną o tym, czego referendum będzie dotyczyć. Należy również odpowiednio je uzasadnić. Kolejnym krokiem jest zebranie niezbędnej liczby podpisów pod wnioskiem o przeprowadzenie referendum. Jest to 10% osób uprawnionych do głosowania w gminie/mieście. Czas na zebranie tych podpisów jest ograniczony: to 60 dni od momentu powiadomienia wójta, burmistrza lub prezydenta o zamiarze przeprowadzenia referendum. Podpisy muszą zostać zebrane w sposób, który wyklucza stosowanie nacisków na osoby mogące potencjalnie złożyć swój podpis pod wnioskiem.
Na karcie, na której zbierane są podpisy oprócz danych analogicznych do powiadomienia i informacji o samym referendum musi znaleźć się informacja o tym, że udzielonego poparcia nie można wycofać. Wniosek mogą poprzeć tylko osoby mające prawo wybierania przedstawicieli organu stanowiącego, czyli rady gminy/miasta. Konieczne jest podanie imienia, nazwiska, numeru PESEL, adresu zamieszkania, daty udzielenia poparcia oraz własnoręczne podpisanie wniosku.
Złożenie i ewentualne uzupełnienie wniosku, zarządzenie referendum
Jeżeli inicjatorom nie uda się w terminie zebrać wystarczającej liczby podpisów mają obowiązek protokolarnego zniszczenia dotychczas zebranych, co musi zostać zrobione w ciągu 3 dni od momentu, kiedy upłynęło wspomnianych wcześniej 60 dni. W przypadku zebrania wymaganej ilości podpisów wniosek należy złożyć do komisarza wyborczego, który może go zwrócić do uzupełnienia w ciągu 14 dni, jeżeli np. zakwestionowana zostanie taka ilość podpisów, że w konsekwencji tych poprawnie zebranych będzie zbyt mało. Taka sytuacja będzie miała jednak miejsce tylko wtedy, jeżeli inicjatorzy wciąż będą dysponować czasem w ramach ustawowych 60 dni. W przypadku, jeżeli złożony wniosek jest wolny od wad formalnych komisarz wyborczy w ciągu 30 dni od jego dostarczenia wydaje postanowienie o przeprowadzeniu referendum. Jego termin zostaje wyznaczony najpóźniej w 50 dniu od opublikowania tego postanowienia, które wyznacza również początek kampanii referendalnej.
Tekst: Herbert Gnaś
Fot. Cg world, pixabay