W pierwszym półroczu 2023 roku do samorządowych kas wpłynęło aż 137 mln zł. Jest to zasługa tzw. opłaty małpkowej – informuje Ministerstwo Finansów
Od 1 stycznia 2021 roku wprowadzono tzw. opłatę „małpkową” na napoje alkoholowe w małych opakowaniach o pojemności do 300 ml. Przychody z tej opłaty są podzielone w połowie – 50% trafia do budżetów lokalnych gmin (zgodnie z odpowiednimi urzędami skarbowymi, które egzekwują opłatę), a pozostałe 50% przypada Narodowemu Funduszowi Zdrowia (NFZ).
Z informacji Ministerstwa Finansów wynika, że od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku jednostki samorządu terytorialnego otrzymały prawie 137,4 miliona złotych z tytułu tej opłaty. Te środki zostały tradycyjnie przekazane głównie na konta największych miast. Po dwóch kwartałach największe sumy trafiły do Warszawy (ponad 10,7 mln zł), Krakowa (5,1 mln zł), Wrocławia (ponad 3,6 mln zł), Łodzi (3,24 mln zł) i Poznania (3,2 mln zł).
Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, nowoczesne gminy powinny przeznaczać środki z opłat „małpkowych” na lokalne działania przeciwdziałania negatywnym skutkom spożywania alkoholu. W praktyce oznacza to, że gminy mają za zadanie realizować politykę społeczną i zdrowotną oraz podejmować inne działania związane z profilaktyką lub rozwiązywaniem problemów wynikających z nadużywania alkoholu.
Jest jednak wyjątek od tej zasady, wprowadzony w artykule 31 b ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Zgodnie z nim, jednostki samorządu terytorialnego mogą przeznaczyć dochody z opłat za zezwolenia związanego z art. 9 ust. 1 i 2 oraz art. 92 ust. 11 oraz art. 93 ust. 3 pkt 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi na dofinansowanie realizacji zadań i usług społecznych, takich jak pomoc, schronienie, edukacja, opieka, wychowanie, organizacja czasu wolnego, kultura, sport oraz zdrowie publiczne, dla osób przebywających na terytorium Polski zgodnie z artykułem 1 ust. 1 tej ustawy.
Autorka: Aneta Łuczyńska